Niepłodność idiopatyczna – przyczyny, leczenie, rokowania

Niepłodność idiopatyczną diagnozuje się w momencie, kiedy brak jest jakichkolwiek nieprawidłowości w wykonanych badaniach diagnostycznych u kobiety i mężczyzny. Przyjmuje się, że niepłodność idiopatyczna, czyli niepłodność o niewyjaśnionym podłożu przyczynowym to nawet do 20% wszystkich przypadków niepłodności. Co może być przyczyną niepłodności idiopatycznej i jakie leczenie wdraża się w przypadku takiej diagnozy?

Co to jest niepłodność idiopatyczna?

Niepłodność idiopatyczna nie jest chorobą. To raczej zaburzenie prowadzące do tego, że kobieta przez długi czas nie może zajść w ciążę. Niepłodność idiopatyczną diagnozuje się wtedy, kiedy inne badania – przeprowadzone u kobiety i u mężczyzny – dają prawidłowe wyniki. Diagnostyka niepłodności to zawsze diagnostyka wykluczeń. W przypadku mężczyzn badaniu podlega więc jakość nasienia. Sperma testowana jest między innymi pod kątem:

  • ilości i ruchliwości plemników,
  • objętości pojedynczego ejakulatu,
  • pH,
  • zawartości białych krwinek w ejakulacie,
  • czasu upłynnienia ejakulatu.

Natomiast w przypadku kobiet diagnostyka obejmuje przede wszystkim:

  • podstawowe badania ginekologiczne narządów rozrodczych,
  • badania laboratoryjne, zwłaszcza poziomu hormonów (estradiol, progesteron, hormony tarczycy, prolaktyna),
  • laparoskopowe badanie drożności jajowodów,
  • rentgenowskie badanie macicy i jajowodów (HSG).

Jeśli jedno z tych badań wykaże jakieś nieprawidłowości, wdrażane jest leczenie. Kiedy jednak wszystkie wyniki są prawidłowe, diagnozuje się niepłodność idiopatyczną. Warto wspomnieć również, że rozróżniamy niepłodność idiopatyczną pierwotną i wtórną. Pierwsza dotyczy kobiet, które nigdy nie były w ciąży. Natomiast niepłodność wtórna idiopatyczna występuje u kobiet, które posiadają już własne dzieci.

Niepłodność idiopatyczna przyczyny

Przyczyny niepłodności idiopatycznej nie są znane. Oznacza to, że przyczyną niemożności zajścia w ciążę mogą być między innymi:

  • problemy endokrynologiczne i jajnikowe, np. niepęknięty pęcherzyk Graffa, nadmierne wydzielanie hormonu luteinizującego oraz prolaktyny w trakcie owulacji,
  • czynniki jajowodowe, np. nieprawidłowa perystaltyka jajowodów,
  • czynniki otrzewnowe, np. endometrioza minimalnego stopnia,
  • czynniki związane z endometrium, np.  wydzielanie przez macicę substancji embriotoksycznych,
  • czynniki embriologiczne, np. zła jakość zarodków,
  • czynniki szyjkowe, np. nieprawidłowy śluz szyjkowy,
  • nieprawidłowa ruchomość plemników w przypadku mężczyzn.

Wszystkie wymienione czynniki mogą, ale nie muszą, stanowić przyczyny niepłodności idiopatycznej. Co ważne, w wielu przypadkach prawdziwą przyczyną niepłodności są czynniki emocjonalne, w tym stres, depresja i zaburzenia seksualności. Brak sukcesów na tym polu dodatkowo potęguje problem.

Niepłodność idiopatyczna leczenie

Jak leczyć niepłodność idiopatyczną, skoro nie znamy jej przyczyny? Jeśli lekarz postawi diagnozę w postaci niepłodności idiopatycznej, sprawdzana jest możliwość doprowadzenia do zapłodnienia na drodze in vitro lub sztucznej inseminacji. Zgodnie z wytycznymi, do zabiegu in vitro kwalifikują się pary, w których kobieta ma:

  • mniej niż 35 lat, jeśli niepłodność trwa u niej ponad 2 lata,
  • więcej niż 35 lat, jeśli niepłodność trwa u niej jeden rok.

Zanim jednak zabieg sztucznej inseminacji czy in vitro zostanie przeprowadzony, pary muszą poddać się terapii. Terapia ta polega na dbaniu o siebie poprzez:

  • unikanie stresu,
  • odpowiedni styl życia,
  • stosowanie diety,
  • stymulację hormonalną (wspierającą owulację).

Po około 6 – 12 miesiącach takiej terapii powinno dojść do zapłodnienia. W ramach leczenia niepłodności idiopatycznej zaleca się również, potocznie rzecz ujmując, „odpuszczenie” nieco starań o dziecko, ponieważ generuje to stres, paradoksalnie utrudniający zajście w ciążę.

Niepłodność idiopatyczna a inseminacja

Inseminacja, czyli bezpośrednie wprowadzenie do jamy macicy przygotowanego wcześniej nasienia partnera, to jedna z podstawowych metod leczenia niepłodności idiopatycznej. Jeśli okaże się skuteczna, można domniemywać, że problemem była na przykład nieprawidłowa ruchliwość plemników. Warto pamiętać jednak, że przyczyny tego rodzaju niepłodności nie są do końca znane i mogą być zmienne.

Niepłodność idiopatyczna – komu się udało?

Jaka jest skuteczność in vitro przy niepłodności idiopatycznej? Komu się udało zajść w ciążę po zdiagnozowaniu niepłodności idiopatycznej? Te pytania zadaje sobie wiele par bezskutecznie starających się o dziecko. Statystyki są w tym przypadku bardzo obiecujące. Według lekarzy z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu:

  • 15% kobiet w parach ze zdiagnozowaną niepłodnością idiopatyczną zajdzie ciążę po roku bez stosowania jakiegokolwiek leczenia,
  • 35% kobiet zajdzie w ciążę pod dwóch latach,
  • 80% kobiet zajdzie w ciążę po trzech latach.

Rokowania są więc bardzo dobre. Większym problemem jest natomiast fakt, że wiek kobiety zawsze wpływa na to, czy zapłodnienie zakończy się sukcesem – zarówno w cyklu samoistnym, jak i w procedurze in vitro. Po 35. roku życia szanse na pozytywny przebieg ciąży maleją, dlatego panie, które ukończyły 38. rok życia powinny jak najszybciej zdecydować się na procedurę zapłodnienia pozaustrojowego.

Poprzedni post
Następny post